میگرن، نوعی اختلال سردرد است که با ترکیب متنوعی از علایم عصبی و گوارشی مشخص می شود. درد میگرن اغلب اوقات به صورت درد ضربان دار یک طرفه است که ابتدا خفیف است و کم کم شدید می شود.
میگرن به دو دسته تقسیم می شود: بدون اورا (پیش درآمد) و با اورا (نوع کلاسیک)
۲۰% انواع میگرن از نوع کلاسیک هستند که معمولا با علایم و نشانه های نورولوژیک همراه هستند و شروع تدریجی دارند و در طی ۳۰ تا ۶۰ دقیقه محو می شوند. شایعترین نوع اورا، بینایی (جرقه و تشعشع نورانی) و انواع دیگر بویایی و شنوایی می باشند.
علایم قبل از شروع درد (prodromal)، می تواند هر یک از این علایم باشند: خمیازه، احساس ناراحتی در عضلات گردن و کتف، ترشح بزاق بیش از حد، اختلال خلق، اختلال خواب و علایم ادراری و گوارشی مثل بی اشتهایی.
علایم بعد از شروع درد (postdromal): احساس خستگی، حالت تهوع، استفراغ و سرگیجه، عدم تحمل ورزش و احساس ناراحتی در عضلات گردن و کتف.
تشخیص
تشخیص بیماری میگرن اولیه، براساس شرح حال، خصوصیات سردرد و علائم همراه، صورت می گیرد. چرا که نتایج معاینه فیزیکی و مطالعات آزمایشگاهی به طور معمول، طبیعی است مگر انجام تستهای ژنتیکی در صورت شک به نوع میگرن همی پلژیک فامیلیال (با فلج نیمه بدن).
معاینه فیزیکی دقیق “متخصص طب فیزیکی و توانبخشی” از نظر رد وجود بیماریهای گردنی که می توانند با میگرن کاملا اشتباه گرفته شوند (بنام سردردهای گردنی) و همچنین بررسی علل ثانویه میگرن مثل بیماریهای کلاژن واسکولار، تومورها، عفونت لازم است.
توجه داشته باشید که اقدامات تصویربرداری و آزمایشگاهی برای رد علل دیگر سردرد درخواست می شوند.
مراحل میگرن
حمله های سردرد میگرن به طور معمول صبح ها و اغلب آخرهفته شروع می شود. هر حمله از چند ساعت تا چند روز به طول می انجامد، و تعداد حمله ها درهرماه بین یک تا سه بار تکرار می شود. یک سردرد میگرنی به طور معمول دارای دومرحله است:
الف- مرحله پیش درآمد(Aura): در این مرحله مجراهای خونی مغز منقبض می شوند و علائم این مرحله عبارت اند از: اختلال در گفتار، مشکلات بینایی، بی حسی، سوزش خفیف، کم سو شدن چشم، وجود صدا در گوش، ضعف و کرختی در اندام. بیشتر اوقات دیده شده است که به علت سردرد میگرن، آشفتگی هایی در سیستم گردش خون و عروق به وجود می آید. دست و پا( به ویژه انگشتان) در حین حمله های درد، سرد و پیشانی خیلی گرم می شود.
این مرحله و علائم آن کمتر از یک ساعت طول می کشد. افراد تا پایان این مرحله کمی باید صبر کنند.
ب- مرحله مغزی یا سفالیک(Cephalic): در این مرحله مجراهای خونی مغز، منبسط می شوند و علائم این مرحله عبارت اند از: دردهای ضربان دار در کنار سر، تهوع و حال به هم خوردگی، حساسیت زیاد به صدا و نور (فتوفوبی و فونوفوبی)، کاهش اشتهاء و احتقان در بینی.
مرحله سفالیک حدود ۲ ساعت تا حداکثر ۳ روز طول می کشد. بنابراین بهتر است تا قبل از شروع میگرن از داروهای خود استفاده کنید و با پرهیزهای لازم، شدت آن را کاهش دهید.
درمان
اصول کلی درمان سردرد شامل تغییر سبک زندگی، درمانهای غیردارویی و دارودرمانی برای توقف حمله می باشند.
تغییر سبک زندگی: خواب منظم و کافی، ورزش منظم، اجتناب از خوردن کافئین زیاد، غذای مانده و الکل، تغذیه مناسب و عدم حذف وعده های غذایی، کنترل استرس،
توجه: اجتناب از برخی مواد غذایی دیگر نیز توصیه شده اند که کاملا توسط مطالعات تایید نشده اند:
“شکلات، انواع کنسرو و غذاهای یخی، برخی پنیرها به خصوص پنیرهای مانده، میوه ها و سبزی های کال و فاسد، خوراک کلم، مخمرها، انواع آجیل، ماهی شور، کنسرو شاه ماهی، خامه ترش، آواکادو، سوسیس های تخمیری و گوشت های مانده یا چرب، مرکبات، جوانه گندم و صدف خوراکی و موادغذایی چرب و سرخ شده”.
درمانهای غیردارویی: بیوفیدبک (گرمایی یا الکترومیوگرافیک)، طب سوزنی، ورزش هوازی یا ورزشهای برنامه ریزی شده.
دارودرمانی برای توقف حمله: شامل استامینوفن، داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، اپیوئیدها، تریپتان ها، ارگوت ها و میدرین به صورت “تک دارو یا ترکیبی”.
درمان پیشگیری در این دو مورد کاربرد دارد:
بیش از دو حمله سردرد در هفته
عدم پاسخ قابل قبول با دارودرمانی برای توقف حمله (abortive)
داروها (جهت پیشگیری) شامل: داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، توپیرامات، BBs بخصوص پروپرانولول، CCBs، TCAs بخصوص آمی تریپتیلن، ویتامین B1، والپروات سدیم و SSIRs.
توانبخشی
موارد مقاوم به درمان در ادامه دچار ناتوانی واضح در فعالیت ها و عوارضی از جمله افسردگی، استفاده بیش از حد دارو و سندرم درد مزمن می شوند. در این موارد باید مشاوره هایی از تخصص های مختلف (interdisciplinary) گرفته شود. فلسفه درمان باید برای خود بیمار و خانواده او توضیح داده شود. در قدم بعدی کاهش میزان مصرف داروها، افزایش زمان و نظم در ورزش، مداخلات روانپزشکی، شرکت در فعالیتهای تفریحی و شغلی علیرغم وجود سردرد توصیه می گردند.
موارد نیاز به بستری: مصرف بیش از حد دارو یا افراد دچار عوارض پزشکی یا روحی-روانی.
در بیماران دچار سردردهای روزانه و موارد مقاوم به درمان، تزریق های تخصصی مثل بوتاکس، استروئید و بلوک های عصبی قابل انجام هستند.
درمان جراحی (برداشت تخمدان ها) در میگرن، فقط در خانم های با میگرن مقاوم به درمان که دچار تشدید درد در دوره های قاعدگی می شوند مطرح است که البته بطور کامل تایید نشده است.
جهت مشاوره و درمان با تلفنهای موجود در سایت تماس گرفته و یا به کلینیک توانبخشی بیمارستان الغدیر مراجعه نمایید.
ادرس مطب: خیابان ازادی،روبروی گلگشت،ساختمان بهاران،طبقه پنج،ویزیت روزهای زوج با تعیین وقت قبلی۰۹۳۷۱۵۷۴۷۷۱
