[RB@Blog_Title]

درمان های توانبخشی در آرتریت روماتوئید (Rehabilitative Treatments in RA)

در ابتدا لازم به ذکر است که مشکلات بطور کلی از “دید توانبخشی” به ترتیب به سه دسته اختلالات (impairments)، کمبودهای کارکردی (functional deficits) و ناتوانی ها (disabilities) تقسیم می شوند.

اختلالات (impairments) و درمان آنها شامل موارد زیر می باشند:

درد (Pain): معمولا ۷۰% بیماران RA به دنبال درمان درد هستند. علت درد در این بیماران اغلب مشکلات مفصلی و خارج مفصلی است. درمان شامل آموزش های فردی به بیمار، تمرین درمانی، روشهای کنترل استرس، دارودرمانی، فیزیوتراپی، طب سوزنی، حمام پارافین برای دست، تزریق های تخصصی، تجویز ارتوز و ابزارهای کمکی و محافظتی.

خستگی (Fatigue): یکی از شایعترین اختلالات RA است و می تواند متغیر یا همیشگی باشد. در صورت شدت بالا ممکن است باعث کمبودهای کارکردی (functional deficits)، بی خوابی، افسردگی و ضعف عضلات گردد. درمان بسته به تظاهر خستگی متفاوت هستند و شامل دارودرمانی، تکنیک های ذخیره انرژی و تجویز ورزش درمانی تقویتی و هوازی با دوره های استراحت کوتاه مدت ۲۰ دقیقه ای.

التهاب مفصل حاد یا مزمن: دارودرمانی، سرما یا گرمادرمانی، تجویز ورزش های تخصصی (حتما با نظر پزشک).

کاهش دامنه حرکتی مفصل (Limited ROM) بخصوص در مفاصل درگیر بروز می کند و باعث کنترکچر یا خشکی آن می گردد: با هدف پیشگیری از کنترکچر، کلیه مفاصل باید حرکات دامنه ای (ROM) بصورت روزانه داشته باشند و در صورت بروز آن تزریق داخل مفصل و فیزیوتراپی و تمرین درمانی مفید هستند.

سندرم تحلیل (Deconditioning): تجویز ورزشهای هوازی با دوره های استراحت کوتاه مدت و تکنیک های ذخیره انرژی.

اختلالات خواب (Sleep disorders) که به سه شکل کلی (منقطع، دوره های بیداری مکرر و طولانی، آپنه خواب) دیده می شود: دارودرمانی برای درد و خواب، اصلاح پوزیشن خواب مثل بالش و تشک، انواح مداخله ها مثل تحریکات الکتریکی و طب سوزنی.

افسردگی (Depression) و دیگر اختلالات روحی-روانی: درمان علت زمینه ای، دارودرمانی، آموزش تکنیک های ریلکسیشن و ورزش درمانی.

ضعف و کاهش قدرت عضلانی (Weakness) که می تواند به علت درد و التهاب مفاصل مجاور، بی تحرکی و التهاب عضلات (میوزیت) باشد: تجویر ورزش های تخصصی ایزومتریک، ایزوتونیک و ایزوکینتیک در همه عضلات مخصوص عضلات مفاصل زانو، هیپ، شانه و همچنین ورزش هوازی و آب درمانی. باید توجه داشته باشید که انتخاب نوع تمرینات و شدت آنها بسته به فاکتورهای مختلفی دارد که توسط “متخصص طب فیزیکی و توانبخشی” لحاظ می گردد تا باعث آسیب نشوند.

توجه: در صورتی که اختلالات ذکر شده درمان نشوند در ادامه باعث بروز “کمبودهای کارکردی” می شوند.

کمبودهای کارکردی (Functional deficits):

“کمبودهای کارکردی” شامل کاهش تحرک (Decreased mobility)، اشکال در انجام فعالیت های روزمره زندگی (ADL) و کاهش عملکرد در راه رفتن (Gait disturbance).

“اقدامات توانبخشی” در این افراد شامل تجویز پروتکل کاردرمانی، تمرین درمانی، ابزارهای کمکی و انطباقی (assistive and adaptive devices) برای ADL (شکل زیر) و gait مثل عصا، اسکوتر، ویلچیر، بریس و ارتوزهای محافظت کننده، کفش یا کفی مناسب، آموزش استراتژیهای زیست محیطی می باشند.

ناتوانی ها (Disabilities):

شامل عدم توانایی در انجام شغل، کارهای منزل و مراقبت های بهداشت فردی می باشد و معمولا بعد از بررسی فنی و تخصصی محل کار و زندگی با اِعمال تغییرات و تنظیم محیط کار و منزل، توانبخشی این بیماران انجام می گردد.

برگرفته از سایت دکتر فاتح.

دکتر مرتضی رحیمی،متخصص طب فیزیکی و توانبخشی