- نویسنده : مرتضی رحیمی اقدس
- بازدید : [۱۷۱۰] مشاهده
سیاتیک چیست. اگر ناگهان دچار کمردرد ی شده اید که همراه با آن درد به باسن و پشت ران و ساق شما هم انتشار پیدا میکند به احتمال زیاد دچار وضعیتی شده اید که به آن سیاتیک Sciatica میگویند. سیاتیک به درد های تیر کشنده ای میگویند که از پشت باسن شروع شده و به پشت ران و ساق و گاهی کف پا تیر میکشد.
علت سیاتیک چیست
سیاتیک بیشتر در سنین 50-30 سالگی بوجود میاید و علت عمده آن پاره شدن دیسک بین مهره ای است. بدنبال وارد شدن فشار بیش از حد به ستون مهره، قسمت حلقوی محیطی دیسک ( آنولوس فیبروزوس) پاره شده و قسمت مرکزی ( نوکلئوس پولپوزوس) از بین شکاف پارگی به بیرون راه پیدا میکند. این قسمت بیرون زده را هرنی یا فتق میگویند.
مهمترین مشکلی که در فتق دیسک بوجود میاید اینست که قسمت بیرون زده به ریشه های عصبی که در حال بیرون آمدن از نخاع و مهره هستند فشار وارد میکند. همچنین تماس مواد شیمیایی تشکیل دهنده قسمت ژلاتینی دیسک با ریشه های عصبی موجب تحریک و التهاب آنها میشود. این فشار و التهاب عصب موجب بروز علائم سیاتیک میگردد. در ستون مهره کمری این تغییرات بیشتر در دیسک بین مهره های 3 و 4 و دیسک بین مهره های 4 و 5 ایجاد میشود.
هرنی یا فتق دیسک معمولاً بعد از فعالیت هایی مانند بلند کردن یا هل دادن جسم سنگین یا خم شدن یا چرخیدن ناگهانی بوجود میاید. بطور متوسط از هر 50 نفر یک نفر در طول عمرش دچار هرنی دیسک میشود و از این تعداد در 25-10 درصد آنها علائم بیماری ممکن است بیش از شش ماه ادامه یابد.
عوامل مستعد کننده هرنی یا فتق دیسک
مهمترین عوامل زمینه ساز هرنی یا فتق دیسک بین مهره ای عبارتند از
- جنس : هرنی دیسک در مردان بیش از زنان دیده میشود.
- بلند کردن ناصحیح اجسام : وقتی جسم سنگینی را بلند میکنید اگر به جلو خم شوید و جسم را بردارید خود را در معرض پارگی دیسک قرار میدهید. همچنین چرخیدن کمر در حین بلند کردن اجسام احتمال پارگی دیسک را زیاد میکند. در حین بلند کردن اجسام به جای خم شدن به جلو باید زانو های خود را خم کرده و بنشینید و جسم را تا حد امکان به تنه خود نزدیک کرده و سپس بلند شوید.
- وزن : افراد سنگین وزن بیشتر دچار هرنی دیسک میشوند.
- رانندگی زیاد : به علت نشستن به مدت زیاد و لرزش مداوم اتومبیل احتمال هرنی دیسک را بیشتر میکند.
- زندگی بدون تحرک : موجب ضعیف شدن عضلات کمر و شکم شده و کمر ناپایدار میشود. نتیجه آن افزایش احتمال پارگی دیسک بین مهره ای است.
- کشیدن سیگار : سیگار موجب ضعیف شدن دیسک بین مهره ای و در نتیجه افزایش احتمال آسیب پذیری آن میشود.
علائم سیاتیک چیست
درد سیاتیکی ممکن است بصورت احساس گرفتگی عضلات در ساق یا بصورت احساس درد در پشت یا سطح خارجی ساق باشد. درد ممکن است موقع نشستن، سرفه کردن یا عطسه کردن بیشتر شود. ممکن است احساس سوزن سوزن شدن یا گزگز یا خواب رفتگی در ساق داشته باشید. و یا حتی ممکن است احساس سنگینی ساق و احساس ضعف عضلانی در ساق داشته باشد. ممکن است علائم ذکر شده در ساق بدون کمردرد باشد. اگر بیمار مدت زیادی طول بکشد میتواند موجب لاغر شدن بعضی از عضلات اندام تحتانی شود.
محدوده انتشار درد به اندام تحتانی
فشار دیسک به نخاع در ام آر آی
سیاتیک چگونه تشخیص داده میشود
بعد از اینکه پزشک با بیمار در مورد مشکلاتش صحبت کرده و اطلاعات
لازم را کسب میکند وی را دقیقاً
معاینه کرده و در صورت
مشکوک شدن به هرنی دیسک
بین مهره ای بررسی های پاراکلینیکی را برای بررسی بیشتر انجام میدهد.
رادیوگرافی ساده میتواند
تغییرات کلی را در ستون مهره نشان دهد ولی برای بررسی وضعیت دیسک و
ریشه های عصبی باید از
روش های تصویر برداری دیگری استفاده کرد. استفاده از میلوگرافی بصورت تزریق دارو در
اطراف نخاع و سپس عکس برداری از آن یکی از روش های تشخیصی است. امروزه این روش تا حد
زیادی جای خود را به ام آر
آی داده است.
گاهی اوقات پزشک معالج با استفاده از
الکترومیوگرافی یا تست نوار
عصب و عضله وضعیت ریشه های عصبی نخاع را بررسی میکند.
