- نویسنده : مرتضی رحیمی اقدس
- بازدید : [۱۵۲۱] مشاهده
ساییدگی مفصل یا آرتروز یک بیماری پیشرونده مفصلی است که مشخصه آن تخریب غضروف مفصل است. ساییدگی مفصل موجب بروز درد، تورم و محدودیت حرکت در مفصل میشود.
دو نوع آرتروز یا ساییدگی مفصل وجود دارد
- ساییدگی اولیه مفصل : این نوع ساییدگی در مفاصلی ایجاد میشوند که قبلا سالم بوده اند. اغلب بیماران سن بالای 50 سال دارند. در سن بالای 65 سال حدود نیمی از مردم دچار آرتروز میشوند. این آرتروز یا ساییدگی معمولا خفیف است ولی در 10 درصد موارد میتواند شدت پیدا کند.
- ساییدگی ثانویه مفصل : این نوع ساییدگی مفصلی که معمولا در افراد جوانتر ایجاد میشود در افرادی دیده میشود که قبلا به علتی مفصل آنها بشدت آسیب دیده است و آن آسیب شوع و پیشرفت آرتروز را سرعت داده اند. آسیب هایی مانند عفونت مفصل، شکستگی داخل یا اطراف مفصل و یا آسیب های رباط ها یا منیسک مفصل
ساییدگی مفصل یا آرتروز بیشتر در کدام مفاصل ایجاد میشود
آرتروز یا ساییدگی مفصل بیشتر در مفاصل ران، زانو، انگشت و کمر ایجاد میشود. ساییدگی معمولا در چند مفصل بدن همزمان ایجاد میشود ولی شدت آن در مفاصل درگیر شده متفاوت است بطوریکه فقط در یک یا تعدادی از مفاصل درگیر شده بیمار از علائم آرتروز اذیت میشود.
علائم ساییدگی مفصل چیست
مهمترین علائم ساییدگی مفصل یا آرتروز عبارتند از
- درد ساییدگی مفصل بتدریج شروع شده و در طول زمان شدت آن کم کم بیشتر میشود. درد در حین انجام فعالیت های بدنی بیشتر شده و با استراحت کمتر میشود. با شدید شدن آرتروز درد ممکن است در حین استراحت هم وجود داشته باشد. درد ممکن است در مفصل مبتلا شده احساس نشود و در نقطه ای دورتر احساس شود. مثلا در مفصل ران ممکن است در ران احساس شود.
- خشکی و محدودیت حرکت مفصل : در بیماران مبتلا به آرتروز، خشکی مفصل معمولا در صبح ها بیشتر بوده و بتدریج در طول روز کم میشود. البته این خشکی زودتر از خشکی که در روماتیسم مفصلی دیده میشود خوب میشود. معمولا خشکی مفصل بیمار بعد از گذشت نیم ساعت خوب میشود.
- تورم مفصل مفصل از علائم آرتروز است ولی این تورم معمولا همراه با قرمزی و گرم شدن مفصل نیست
- مفصل مبتلا به ساییدگی مفصل معمولا بزرگتر میشود که به علت رشد استخوان های اطراف مفصل است
- گاهی اوقات مفصل مبتلا به آرتروز تغییر شکل داده و امتداد استخوان های دو طرف آن تغییر میکنند. بطور مثال پرانتزی شدن زانو میتواند از علائم آرتروز زانو باشد
- لنگش و بد راه رفتن در اثر ساییدگی مفاصل ران و زانو ایجاد میشود. این بیماران احتمال بیشتری دارد که زمین بخورند
در تصویر سمت راست کاهش فضای مفصلی در یک زانوی ساییده شده دیده میشود و تصویر سمت چپ طبیعی است
تشخیص ساییدگی مفصل یا آرتروز چگونه است
پزشک معالج پس از صحبت با بیمار و معاینه وی از رادیوگرافی ساده مفصل برای تشخیص استفاده میکند. در رادیوگرافی یک مفصل مبتلا به آرتروز علائم زیر دیده میشوند
- کم شدن فاصله مفصلی به عبارت دیگر کم شدن فاصله بین دو سر استخوانی که مفصل را تشکیل داده اند
- تشکیل استخوان اضافه در کنار سطح مفصلی استخوان ها که به آنها استئوفیت میگویند
- افزایش تراکم استخوان در زیر سطح مفصل
- ایجاد کیست های استخوانی در زیر سطح مفصل
- تغییر شکل سطح مفصل و کج شدن امتداد استخوان های تشکیل دهنده آن.
