آرتریت روماتوئید (RA) یا روماتیسم یک بیماری سیستمی مربوط به سیستم ایمنی بدن است. این بیماری مفاصل مختلف در بخش های بالا تنه و پایین تنه بدن را تحت تاثیر خود قرار می دهد. زانوها یکی از مفاصلی هستند که بیشتر از بقیه تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند. این بیماری می تواند افراد را در سنین مختلف مبتلا کرده و هر دو زانو فرد را دچار مشکل نماید.
هنگام ابتلا به بیماری آرتریت روماتوئید یا همان روماتیسم مفصلی، بخش داخلی مفصل دچار التهاب و ورم شده و به بافت های اطراف خود حمله می کند. این بیماری باعث تشکیل مواد شیمیایی خاص می شود که به سطح مفصل حمله کرده و آن را از بین می برد. همانطور که گفته شد افراد در همه سنین ممکن است به این بیماری مبتلا شوند، اما معمولاً این بیماری در سنین میان سالی مشاهده می شود.
آرتریت روماتوئید معمولاً مفاصل هر دو طرف بدن در ناحیه های دست و پا و نیز لگن، زانوها، و آرنج ها را تحت تاثیر خود قرار می دهد و بدون درمان مناسب می تواند به یک بیماری مزمن تبدیل شده و فرد را دچار ناتوانی حرکتی کند.
متخصصین کلینیک تخصصی زانو با استفاده از روش های نوین و غیر تهاجمی در کنترل بیماری روماتیسم و کاهش درد و التهاب زانو ناشی از روماتیسم کمک می کنند . به کارگیری این روش ها در پیشروی بیماری را کنترل کرده ، عوارض ناشی از روماتیسم را کاهش می دهد و از نیاز به انجام عمل های جراحی پیشگیری می کند.
علائم و نشانه ها
علائم این بیماری در اکثر مواقع شامل ایجاد درد و سفتی در مفاصل آسیب دیده است. درد بیمار در اکثر مواقع صبحگاه هنگام بیدار شدن از خواب بیشتر است و با سفتی شدید مفاصل همراه می باشد. در این حالت مفاصل سفت شده و ورم می کند و به این ترتیب خم یا راست کردن مفصل زانو برای بیمار دشوار می شود.
درد و سفتی همچنین پس از یک دوره زمانی عدم تحرک تشدید می شود. در این شرایط زانو ممکن است احساس ضعیف شدن یا احساس قفل شدن یا بسته شدن در نتیجه این بیماری داشته باشد.
علت و دلایل
آرتریت روماتوئید یک بیماری ارثی نیست. محققان اعتقاد دارند که بعضی افراد در بدن خود ژن هایی دارند که آن ها را مستعد به ابتلا به این بیماری می کند. افرادی که این ژن ها را داشته باشند بطور خودکار به این بیماری مبتلا نمی شوند، بلکه معمولاً ابتلا به این بیماری با یک نقطه شروع همچون عامل عفونی یا عامل محیطی همراه است که باعث فعال شدن ژن های بیماری می شود.
هنگامی که بدن در معرض این شرایط قرار می گیرد، سیستم ایمنی به عامل بیماری زا واکنش نامناسب نشان می دهد. در این حالت به جای محافظت از مفصل، سیستم ایمنی تولید ماده ای را شروع می کند که به این ماده به مفاصل بدن حمله می کند. این وضعیت دقیقاً نشان دهنده شرایطی است که باعث ابتلا به بیماری آرتریت روماتوئید می شود.
رباط ها و کپسول های مربوط به مفاصل ساختارهای حمایتی کمتری در بدن دارند. در این حالت فرسایش غضروف مفصلی به همراه تغییرات ایجاد شده در وضعیت رباط ها باعث ایجاد تغییر و انقباض در مفاصل می شود. با پیشرفت بیماری در بدن، درد و ناهنجاری ایجاد شده به خاطر بیماری افزایش پیدا می کند و فرد به تدریج دچار ناتوانی حرکتی می شود.
تشخیص
تشخیص بیماری آرتریت روماتوئید با بررسی سابقه بیماری و معاینات فیزیکی امکان پذیر است. بعضی از شرایطی که در این حالت پزشک به دنبال آنها است شامل ورم و گرمی در نواحی اطراف مفصل، احساس درد، تشکیل برآمدگی در زیر پوست، تغییر شکل مفصل، و انقباض مفصل (ناتوانی در کشیدن یا خم کردن کامل مفصل) است.
علاوه بر این با انجام آزمایش خون می توان وجود یک آنتی بادی در خون به نام فاکتور روماتوئید را تشخیص داد. وجود این فاکتور در خون نشان دهنده ابتلا به بیماری آرتریت روماتوئید است. عکس برداری رادیولوژی از مفصل نیز می تواند میزان پیشرفت بیماری در بدن را مشخص نماید.
راه و روش درمان
درمان های اصلی بیماری آرتریت روماتوئید به شرح زیر هستند:
دارو درمانی
داروهای مورد استفاده برای درمان روماتیسم مفصلی به دو گروه تقسیم بندی می شوند: داروهایی که علائم بیماری را کاهش می دهند و داروهایی که بطور بالقوه باعث اصلاح شرایط بیماری می شوند. در اکثر مواقع، این داروها به همراه یکدیگر برای بیمار مورد استفاده قرار می گیرند. آسپیرین و ایبو پروفن می توانند به کاهش درد و التهاب ناشی از بیماری کمک کنند و داروهای اصلاح کننده وضعیت بیماری شامل متوترکسیت و سولفاسلازین هستند.
تزریق اوزون
روش اوزون درمانی برای انواع مختلفی از دردهای ماهچه ای و مفصلی در زانو مفید است. در موارد آسیب به رباط های زانو ، تزریق اوزن باعث بازگشت جریان خون به بافت ها می شود و با مهیا کردن مواد لازم برای بافت های آسیب دیده باعث بهبودی این بافت ها می شود .
در این روش درمانی ترکیبی از اوزون،پروکائین،ویتامین بی ۱۲ و مواد دیگر در بافت های نرم یا لیگامنت ها یا تاندون هایی که به استخوان متصل شده است تزریق می شود این تزریق درمفصل زانوی آسیب دیده انجام می شود و باعث درمان تورم وسپس افزایش جریان خون می شود و رسوبات فیبری را تحریک می کند تاباعث شود سلول ها با کمک این رسوبات بافت ها ی رباط های آسیب دیده را ترمیم کنند . این تزریق باید هر ۲-۱ هفته یکبار تکرار شود بعد از اولین یا دومین جلسه اوزون درمانی بیماران به نتیجه دلخواه دست خواهند یافت.
تزریق PRP
پلاسمای غنی از پلاکت از پلاکت های غلیظ شده خود بیمار گرفته می شود. پلاسمای غنی از پلاکت حاوی فاکتورهای رشد زیادی است. این فاکتورهای رشد بهبودی را سرعت می بخشند.
تزریق PRP باعث کمک به درمان طبیعی آسیب دیدگی ها توسط بدن می شود. هدف از تزریق PRP نه تنها برطرف کردن علائم است، بلکه بهبودی را نیز در بر می گیرد. در بعضی از موارد، تزریق PRP باعث می شود که بیمار دیگر نیازی به دارو و جراحی نداشته باشد.
تزریق PRP برای درمان آسیب دیدگی های تاندون، رباط، غضروف و استخوان های زانو و همچنین آرتریت مورد استفاده قرار می گیرد.
در طول این روش، میزان کمی از خون بیمار گرفته می شود و سپس در سرعت بالا چرخانده می شود. پلاکت ها غلیظ می شوند.سپس این مایع دور یا نزدیک ناحیه آسیب دیده زانو تزریق می شوند.غلظت فاکتورهای رشد پلاسمای غنی از پلاکت در این سطح سه تا پنج برابر بیشتر از خون نرمال انسان است.
پزشک بسته به آسیب دیدگی درحال درمان و واکنش اولیه بیمار به درمان یک یا چند تزریق را توصیه می کند. پزشک از فراصوت یا تصویر اشعه ایکس به عنوان راهنمایی برای تزریق PRP استفاده می کند. با توجه به اینکه پلاسمای غنی از پلاکت از خون خود فرد گرفته می شود، یک روش بسیار ایمن است و خطر واکنش نشان دادن به آن صفر است.
حرکت درمانی و فیزیوتراپی
حرکت درمانی یک بخش مهم از یک برنامه درمانی برای بیماری آرتریت روماتوئید است. معمولاً پزشک و متخصص فیزیوتراپی با یکدیگر بطور نزدیک کار می کنند تا بیماران یک برنامه حرکتی مناسب برای کمک به تقویت مفاصل بدون وارد شدن فشار به آن ها در اختیار داشته باشند. در بعضی موارد، ممکن است نیاز به استفاده از یک اسپلینت یا کفش طبی برای درمان سریع تر بیمار وجود داشته باشد.
زانو بند طبی
بریس های طبی زانو برای بیماری آرتریت روماتوئید به منظور کاهش درد و التهاب مربوط به این بیماری طراحی شده اند. این بریس ها برای کاهش فشار وارد شده به بخش های مختلف زانو و ایجاد حمایت و گرمی بیشتر برای مفصل طراحی شده اند. به این ترتیب با استفاده از کمپرس و بریس های گرم کننده می توان درد و التهاب یا ورم ناشی از بیماری را کاهش داد.
این ابزارها حمایت کافی را برای رباط ها ایجاد می کنند و می توانند وزن وارد شده به زانو را کاهش دهند. متخصصان این مرکز می توانند با بررسی وضعیت بیماری استفاده از بریس های مناسب را به شما پیشنهاد داده و نیز نحوه استفاده صحیح از این ابزارهای کمکی را به شما آموزش دهند.
جهت دریافت نوبت وانجام روشهای نوین درمان روماتیسم در کلینیک دکتر مرتضی رحیمی با تلفنهای موجود تماس حاصل فرمایید.
دکتر مرتضی رحیمی،متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
