توانبخشی بعد از ترمیم لیگامان متقاطع قدامی به پنج مرحله تقسیم می شود که در هر مرحله اهدافی در نظر گرفته شده و جهت رسیدن به آن اهداف تمرینات لازم انجام میشود که انجام تمرینات، زیر نظر جراح و فیزیوتراپیست بیمار صورت می گیرد تا بهترین نتیجه درمان حاصل شود.
در پیوندهای ACL ضعیف ترین و آسیبپذیرترین مرحله جایگزینی رباط، دو الی سه ماه اول است بنابراین تا آن زمان نباید فشار زیادی به رباط وارد شود.طول دوره درمان ۶ تا 9 ماه است که در این مدت بیمار باید تحت نظر جراح و فیزیوتراپیست باشد.
تمرینات توانبخشی بعد از جراحی ترمیمی لیگامان متقاطع قدامی
-مرحله اول : از روز جراحی تا پایان هفته دوم
-مرحله دوم : از هفته دوم تا پایان هفته چهارم
-مرحله سوم : از هفته چهارم تا پایان هفته دهم
-مرحله چهارم تا ششم : از هفته دهم تا ماه دهم
مرحله اول :
از روز جراحی تا پایان هفته دوم
اهداف این مرحله شامل:
1 . زانو تا 90 درجه خم شود
2 . عضله چهار سر تقویت شود.
3 . راه رفتن بیمار به طور نرمال انجام شود.
4 . عضلات پشت ران تقویت شود.
تمرینات
1. جهت کنترل درد و تورم، از یخ، تحریک الکتریکی و اسپیلنت مناسب به مدت چند روز استفاده می شود.
2. حرکات موبیلیزیشن پاتلا در تمام جهات خصوصا در جهات فوقانی و تحتانی انجام میشود.
3. در صورت ضعف شدید عضله چهار سر،از تحریک الکتریکی جهت بازآموزی استفاده می شود.
4. جهت تقویت عضله چهار سر، زانو را به تخت فشار داده و تا 6 ثانیه نگه داشته میشود.
5. جهت تقویت عضلات پشت ران در حالت دمر زانو به کمک پای سالم خم و راست می شود.
6. اگر زانو لقی نداشته باشد در تمام جهات، پا صاف بالا برده می شود.
بیمار با استفاده از عصای زیر بغل و بریس فانکشنال راه رفتن طبیعی را آموزش ببیند و تا آخر هفته دوم 50 تا 70 درصد وزن بدن را تحمل کند و در این مدت لبه تخت نشسته و زانو را تا 90 درجه خم کند ولی باید برای صاف کردن زانو از پای مقابل استفاده کند که در غیر این صورت لیگامان ACL پاره می شود.
مرحله دوم :
از هفته دوم تا پایان هفته چهارم
1.زانوی بیمار به طور کامل صاف شود.
2.بیمار بدون عصا و به طور نرمال راه برود.
3.عمل انقباض عضله چهار سر به طور دقیق انجام شود.
تمرینات
1.بیمار لبه تخت نشسته و زانوی خود را صاف کند.
2.در حالت به شکم خوابیده، زانوی بیمار صاف شود.
3.اگر زانو تا 100 درجه خم می شود از دوچرخه ثابت استفاده شود.
4.تمرینات بالا رفتن از پله از طرف جلو و از طرف پهلو انجام شود.
مرحله سوم :
از هفته چهارم تا پایان هفته دهم
1.زانو باید تا آخر صاف و خم شود.
2.عضله چهار سر و عضلات پشت ران به طور کامل تقویت شود.
3.بیمار به طور آهسته به جلو و عقب بدود.
مرحله چهارم تا ششم :
از هفته دهم تا ماه دهم
این دوره درمان برای افرادی است که به صورت حرفه ای ورزش می کنند و لذا ورزشهایی از قبیل درجا دویدن و مارپیچ دویدن اضافه می شود تا ورزشکار بتواند به ورزش حرفه ای خود برگردد و در این مدت قدرت عضله چهار سر باید 85 درصد عضله چهار سر سمت مقابل و قدرت عضلات همسترینگ ها باید 90 درصد قدرت عضلات همسترینگ سمت مقابل باشد و زانو تا 135 درجه خم شود و به طور کامل صاف شود.
برنامه دویدن بعد از جراحی ACL زانو
ورزشکارانی که تحت عمل جراحی ترمیم رباط صلیبی قدامی زانو قرار می گیرند بعد از گذراندن درمانهای اولیه فیزیوتراپی می بایست آماده انجام حرکات دشوارتر شوند تا بتدریج توانائی حضور در ورزش مورد نظر را کسب نمایند . برنامه دویدن که عمدتا بعد از ماه سوم بعداز عمل آغاز میشود از اهمیت زیادی برخوردار است به همین دلیل سعی شد این برنامه آماده و در دسترس قرار گیرد . اما به خاطر داشته باشید قبل از شروع برنامه دویدن می بایست بتوانید تعدادی از حرکات را زیر نظر فیزیوتراپیست انجام داده تا در صورت آمادگی به شما اجازه شروع دویدن داده شود .
به خاطر داشته باشید برنامه زیر می تواند متناسب با وضعیت شما تغییر کند .
1- هفته اول بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 400 متر با شدت 50% بدوید . این دوره را 4 بار تکرار کنید . 3 روز در هفته .
2- هفته دوم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 800 متر با شدت 50% بدوید . این دوره را 2 بار تکرار کنید . 3 روز در هفته .
3- هفته سوم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 1600 متر با شدت 50% بدوید در ادامه 400 متر راه بروید . این دوره را 1 بار انجام دهید . 3 روز در هفته .
4- هفته چهارم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 400 متر با شدت 50% بدوید در ادامه 400 متر راه بروید سپس 800 متر با شدت 75% بدوید سپس 400 متر راه بروید . این دوره را 2 بار تکرار کنید. 3 روز در هفته .
5- هفته پنحم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 1600 متر با شدت 75% بدوید در ادامه 400 متر راه بروید . این دوره را 2 بار تکرار کنید. 3 روز در هفته .
6- هفته ششم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 400 متر با شدت 75% بدوید در ادامه 400 متر راه بروید سپس 800 متر با شدت 100 % بدوید و دوره را با 400 متر پیاده روی تمام کنید . این دوره را 2 بار تکرار کنید. 3 روز در هفته .
7- هفته هفتم بعد از درمان فیزیوتراپی
ابتدا 400 متر راه بروید سپس 1600 متر با شدت 100% بدوید در ادامه 400 متر راه بروید . این دوره را 2 بار انجام دهید . 3 روز در هفته